Mục tiêu: Sau khi đọc xong, bạn sẽ hiểu rõ các khái niệm cốt lõi, biết cách mở tài khoản demo, đặt lệnh đầu tiên và xây dựng kế hoạch giao dịch cơ bản – tất cả bằng ngôn ngữ đời thường, không “thuật‑ngữ hoá”.
I. LỜI MỞ ĐẦU
Bạn có từng đổi vài trăm đô la để đi du lịch nước ngoài? Khoảnh khắc bạn cầm trong tay hai loại tiền khác nhau, bạn đã chạm vào thế giới Forex – thị trường ngoại hối. Hàng nghìn tỉ đô la được mua bán mỗi ngày chỉ vì mọi người trên khắp hành tinh cần đổi tiền. Nhưng nhờ công nghệ, bạn không phải ra quầy ngân hàng mới “tham gia”. Với CFD (Contract for Difference), bạn chỉ cần máy tính hoặc điện thoại để đặt cược vào biến động tỷ giá – giá lên thì lời, giá xuống thì lỗ – mà chẳng phải cầm một tờ tiền nào.
II. FOREX LÀ GÌ VÀ VÌ SAO NÊN QUAN TÂM?
Forex (viết tắt của Foreign Exchange) là “chợ tiền tệ” toàn cầu, hoạt động 24 giờ/ngày, 5 ngày/tuần. Khác với sàn chứng khoán phải đóng cửa khi chuông reo, Forex cứ thế chạy vòng quanh trái đất: phiên Sydney mở, tiếp đến Tokyo, rồi London, cuối cùng New York. Chính tính liên tục và khối lượng giao dịch khổng lồ (> 6 nghìn tỉ USD mỗi ngày) khiến thị trường này thanh khoản cao – bạn gần như luôn mua bán được ngay mà không phải chờ khớp lệnh.
III. CFD – HỢP ĐỒNG CHÊNH LỆCH GIÁ
CFD giống như “cá cược” chênh lệch giá giữa lúc bạn mở lệnh và lúc đóng lệnh. Bạn không sở hữu euro, đô hay vàng; bạn chỉ ký một hợp đồng với broker (nhà môi giới) rằng: “Nếu giá đi đúng hướng tôi đoán, tôi ăn phần chênh; nếu sai, tôi trả phần chênh.” Ưu điểm của CFD: • Hai chiều: Giá xuống vẫn kiếm tiền bằng lệnh Sell (short).
• Đòn bẩy cao: Vốn 100 USD có thể kiểm soát vị thế 10 000 USD (đòn bẩy 1:100).
• Giao dịch online: Mọi thứ diễn ra trên phần mềm, nạp rút cũng online.
IV. CẶP TIỀN VÀ CÁCH ĐỌC TỶ GIÁ
Mỗi đồng tiền có mã ba chữ theo chuẩn ISO: USD (đô Mỹ), EUR (euro), JPY (yên Nhật)… Forex luôn giao dịch theo cặp vì khi bạn mua một đồng, đồng kia sẽ bị bán ra. Ví dụ EUR/USD = 1.1000 nghĩa là 1 euro đổi 1,10 đô.
• Đồng đứng trước gọi là tiền gốc (base), đồng sau là tiền định giá (quote).
• Nếu bạn Buy EUR/USD, bạn kỳ vọng euro tăng so với đô. Sell nghĩa là bạn tin euro giảm.
V. BA KHÁI NIỆM CƠ BẢN: PIP – LOT – SPREAD
- Pip – Đơn vị dịch chuyển giá nhỏ nhất, thường ở số thập phân thứ 4. EUR/USD 1.1000 ➜ 1.1001 = +1 pip.
- Lot – Khối lượng tiêu chuẩn 100 000 đơn vị tiền gốc. Người mới nên bắt đầu bằng micro lot (0,01 lot = 1 000 đơn vị) để rủi ro nhỏ.
- Spread – Chênh lệch giá mua (Bid) và giá bán (Ask) broker báo cho bạn. Spread chính là “tiền công” bạn trả để vào thị trường – càng thấp càng lợi.
VI. ĐÒN BẨY, KÝ QUỸ VÀ QUẢN TRỊ RỦI RO
Đòn bẩy tài chính giống cây đòn bẩy vật lý: ít sức nhưng nhấc được vật nặng. Với tỷ lệ 1:100, 1 USD vốn điều khiển 100 USD khối lượng. Nhưng đòn bẩy là con dao hai lưỡi – phóng đại cả lời lẫn lỗ.
• Broker yêu cầu bạn nạp margin (ký quỹ) làm tài sản thế chấp. Nếu thị trường đi ngược quá xa, tài khoản có thể bị “margin call” (đóng lệnh tự động).
• Quy tắc vàng: Rủi ro tối đa ≤ 2 % tài khoản cho mỗi giao dịch và luôn đặt Stop‑Loss ngay khi vào lệnh.
VII. BẮT ĐẦU THỰC HÀNH: MỞ TÀI KHOẢN DEMO
- Chọn broker uy tín (ví dụ: Exness, IC Markets, Pepperstone).
- Đăng ký tài khoản ➜ Chọn Demo.
- Tải phần mềm MT4/MT5 hoặc ứng dụng di động.
- Đăng nhập ➜ Bạn sẽ thấy 10 000 USD ảo sẵn sàng thử nghiệm.
Tip: Hãy đặt số vốn demo tương đương số tiền thật bạn dự định nạp để cảm xúc sát thực tế.
VIII. HƯỚNG DẪN ĐẶT LỆNH ĐẦU TIÊN
• Market Order: Lệnh khớp ngay giá đang chạy. Nhấn Buy EUR/USD, lập tức có vị thế.
• Pending Order: Lệnh chờ.
– Buy/Sell Limit: Mua thấp hơn hoặc bán cao hơn giá hiện tại.
– Buy/Sell Stop: Mua khi giá vượt lên, bán khi giá phá xuống.
• Luôn kèm Take‑Profit (TP) và Stop‑Loss (SL): Ví dụ đặt Buy Limit EUR/USD 1.0800, TP 1.0850 (+50 pip), SL 1.0775 (‑25 pip) → tỉ lệ lời/lỗ 1:2.
IX. CHI PHÍ GIAO DỊCH: SPREAD – COMMISSION – SWAP
Ngoài Spread, một số broker tính Commission (phí cố định mỗi lot) và Swap (phí qua đêm). Nếu bạn giữ lệnh nhiều ngày, swap có thể ăn mòn lợi nhuận.
• Cách giảm phí: Chọn tài khoản ECN commission thấp, hoặc đóng lệnh trước khi kết thúc ngày giao dịch (thường 4 a.m VN).
• Đọc kỹ bảng phí của broker trước khi nạp tiền.
X. PHIÊN THỊ TRƯỜNG VÀ THỜI ĐIỂM GIAO DỊCH TỐI ƯU
Thị trường chia thành 4 phiên chính: Sydney – Tokyo – London – New York. Biến động mạnh nhất khi London và New York trùng nhau (khoảng 19:00–22:00 VN). Lúc này: • Spread hẹp, thanh khoản cao, lệnh khớp nhanh.
• Tin tức kinh tế lớn của Mỹ/EU thường công bố, tạo sóng rõ rệt.
Ngược lại, đầu ngày Thứ Hai hoặc cuối phiên Thứ Sáu spread có thể giãn, nên hạn chế vào lệnh.
XI. HAI TRƯỜNG PHÁI PHÂN TÍCH CƠ BẢN
- Phân tích kỹ thuật: Quan sát biểu đồ để nhận diện xu hướng. Giá tạo đỉnh cao hơn – đáy cao hơn ➜ xu hướng lên. Dùng trendline, mô hình nến, vùng hỗ trợ/kháng cự…
- Phân tích cơ bản: Theo dõi tin kinh tế (lãi suất, GDP, CPI, thất nghiệp). Lịch kinh tế (ForexFactory, Investing) giúp bạn biết khi nào tin lớn phát hành để tránh “đứng trước bão”.
Nhiều trader kết hợp cả hai: Dùng cơ bản xác định bối cảnh, dùng kỹ thuật tìm điểm vào chính xác.
XII. LẬP KẾ HOẠCH GIAO DỊCH CÁ NHÂN
Trước khi bấm Buy hay Sell, hãy trả lời ba câu hỏi:
- Giao dịch cặp nào? – Tốt nhất chọn 1–2 cặp chính để dễ theo dõi.
- Điểm vào – TP – SL ở đâu? – Tỉ lệ lời/lỗ tối thiểu 1:2.
- Khối lượng bao nhiêu? – Dựa vào 2 % rủi ro tối đa.
Sau lệnh, ghi lại Nhật ký giao dịch: Lý do vào lệnh, cảm xúc, kết quả. Đây là vũ khí bí mật giúp bạn tiến bộ.
XIII. TỔNG KẾT VÀ BƯỚC TIẾP THEO
Bạn vừa đi hết hành trình từ khái niệm “pip” bé tí tới việc đặt lệnh có TP/SL rõ ràng. Hãy dành ít nhất 20 lệnh demo để tay quen, mắt quen, tim cũng quen nhịp. Khi cảm thấy hiểu rõ quy trình và kiểm soát cảm xúc tốt, bạn mới nên nạp số tiền nhỏ để bắt đầu tài khoản thật.
👉 Tài nguyên miễn phí: Tải “Sổ tay Trader mới” trong phần mô tả. Có bất kỳ câu hỏi nào, để lại bình luận – mình sẽ hỗ trợ. Đừng quên nhấn Like và Đăng ký kênh để không bỏ lỡ các bài học kế tiếp.
Chúc bạn giao dịch an toàn và sớm chinh phục thị trường Forex!
